VÌ
LÀ THƯ NGỎ NÊN CHÚNG TA CÙNG ĐỌC
Hà Nội, ngày 29-04-2016
Kính gửi
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà
Thật rất khó khăn phải nén lại nỗi đau và
nỗi nhục, để cố bình tĩnh viết lên đôi điều lo lắng sau đây với những người có
trọng trách cao nhất và trực tiếp của đất nước phải đứng ra xử lý hiểm họa cá
chết chạy dài trên 200 km bờ biển miền Trung, suốt từ Vũng Áng tới Lăng Cô, kể
từ ngày 04-04-2016 đến nay.
Đã hơn ba tuần trôi qua, nhưng chưa ai dám
chắc cá còn chết tiếp đến bao giờ và vùng biển nhiễm độc còn lan đi bao xa. Mới
đây có thêm tin đảo Chim (còn gọi là Hòn Gió, cách cảng Hòn La 10 hải lý) không
còn chim, vì chim chết hoặc bỏ đi do ăn phải cá nhiễm độc, nhiều xác chim và
cua cá chết nằm lại trên đảo… Lại càng khó đánh giá các hậu quả kinh tế, xã hội
và chính trị rồi đây sẽ phải xử lý của hiểm họa kinh hoàng này… Nhất là giữa
lúc đất nước đang phải gồng mình chống đỡ thiên tai hạn hán và nước nhiễm mặn
từ nhiều tháng nay đang trực tiếp uy hiếp đời sống hàng triệu dân… Rồi còn ngổn
ngang biết bao nhiêu vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội và đối ngoại nóng bỏng
khác đang dầy vò đất nước…
Tại cuộc họp báo tối 27-04-2016 thứ trưởng
Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân công bố 2 nhóm nguyên nhân gây hiểm họa là độc tố và
thủy triều đỏ. Ngay hôm sau, nhiều nhà khoa học người Việt trong và ngoài nước,
Hội nghề cá một số tỉnh và báo chí đã đưa ra các lý lẽ và chứng cứ bác bỏ
nguyên nhân thủy triều đỏ, cho công bố này là không thuyết phục.
Vấn đề càng trở nên rắc rối khi báo SGGP
và Dân Trí đăng tin loại trừ nguyên nhân "thủy triều đỏ" làm cá chết
ở miền Trung; nhưng sau đó tin này bị gỡ xuống ngay lập tức – dư luận cho là
Ban Tuyên giáo Trung ương chỉ thị như thế. Hai tờ báo này đã nhắc lại thông báo
của Văn phòng Chính phủ: …Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết
"bước đầu loại trừ nguyên nhân do hiện tượng dị thường của tự nhiên kết
hợp với tác động của con người tạo nên hiện tượng tảo nở hoa mà thế giới gọi là
thủy triều đỏ. Bằng phương pháp loại trừ, các nhà khoa học hiện nay đang hướng
nghiên cứu vào nhóm nguyên nhân chính có thể gây ra hiện tượng cá chết hàng
loạt là tác động của độc tố hóa học thải ra từ hoạt động của con người trên đất
liền và trên biển.."
Tại sao lại có chuyện trống đánh xuôi kèn
thổi ngược như vậy?
Cho đến nay, sự thật đã được báo chí khẳng
định là:
- Ngư dân Nguyễn Xuân Thành và thợ lặn
Hoàng Xuân Đoán trong những ngày đầu của hiện tượng cá chết đã lặn xuống vùng
ống xả của Formosa thải nước bẩn ra biển; họ thấy nước biển bị phân tầng, biến
mầu và hôi thối nghiêm trọng, không còn sinh vật nào ở tầng đáy và tầng giữa,
tầng nổi chỉ có cá chết dạt vào…
- Cái chết bất thường ngày 24-04-2016 của
thợ lặn Lê Văn Ngầy sau ngày làm việc tại công trình dưới nước của Formosa tại
cảng Sơn Dương, nguyên nhân tử vong còn đang xét nghiệm; sức khỏe của những
người trong nhóm thợ lặn cùng làm việc hôm ấy với anh Ngầy cũng bị nước biển
nhiễm độc tác động mạnh…
- Bảng danh mục 297 tấn hóa chất độc hại
Formosa nhập về cho mục đích làm mát và xúc rửa các đường ống vận hành bên
trong hệ thống máy; trong danh mục này có những loại hóa chất cực độc… Formosa
đã dùng như thế nào, bao nhiêu?.. ???
- Còn những gì nữa?..
- Ngày 29-04-2016 trong buổi làm việc tại
Hà Tĩnh, Bộ trưởng Trần Hồng Hà xác nhận và xin lỗi về việc Bộ chưa có kinh
nghiệm, sự lúng túng và chậm chạp của Bộ trong xử lý hiểm họa này…
Cho đến nay, có lẽ rõ ràng không thể phủ
nhận được là phát ngôn của đại diện Formosa Chu Xuân Phàm, rất xấc xược, nhưng
lại là những câu nói rất thật, có thể được xem như một lời chót buột miệng gián
tiếp tự thú tội…
Xin lưu ý: Công trình Formosa hiện còn
đang trong thời kỳ hoàn tất việc xây cất các hạng mục, và mới chỉ bắt đầu làm
sạch hệ thống máy và chạy thử. Với quy mô cá biển miền Trung chết như đang xẩy
ra, phải đặt câu hỏi: Với sự quản lý quan liêu và đầy tham nhũng của chủ nhà
như hiện nay, điều gì sẽ có thể sẽ xảy ra khi toàn bộ công trình Formosa đi vào
sản xuất theo công suất thiết kế? Ngoài ra còn lịch sử “đen” của Formosa tại
nhiều nơi trên thế giới không đáng để ý tới hay sao?..
Đặt vấn đề như trên, xin được tạm gạt sang
một bên mọi phẫn uất của nhân dân về sự bất cập cả về đạo đức lẫn chuyên môn
của hệ thống và những người trong hệ thống trong việc ứng xử và xử lý hiện nay
hiểm họa này, để có thể tập trung suy nghĩ vào mối hệ lụy khôn lường có nguy cơ
xảy ra từ hiểm họa cá biển chết đang diễn ra.
Đó là:
Bất luận, do dối trá và trấn áp để che đậy
sự thật, hoặc do bất cập, để cuối cùng dẫn tới đánh giá sai và đánh giá không
đủ những nguyên nhân gây ra hiểm họa cá biển chết miền Trung hiện nay, đều có
thể mang lại đại họa cho đất nước như một hệ lụy bất khả kháng – bởi vì sẽ
không thể lường hết sự hủy diệt của đại họa mang tính hệ lụy có thể xảy ra này
đối với sinh mạng nhân dân và đất nước. Con giun xéo mãi cũng quằn, đến lúc ấy
tất yếu sẽ nổi lên sóng thần của nhân dân lật nhào chế độ! (Hiện nay, tình
trạng con giun xéo mãi cũng quằn đang trở nên ngày càng bức xúc).
Để nổi lên sóng thần như thế, đất nước sẽ
rơi vào cảnh nồi da xáo thịt, lần này là không thể tưởng tượng được, khả năng
hòa bình cải cách đổi đời đất nước bị xóa bỏ, mọi cơ hội mới của phát triển
trong hội nhập quốc tế cũng bị xóa sổ theo, ngoại bang tha hồ xâu xé!
Để tránh kịch bản sóng thần, nhiều ý kiến
đúng đắn trong giới trí thức của đất nước đã thẳng thắn chỉ ra: Nên nhìn nhận
hiểm họa cá biển chết miền Trung hiện nay như một sự thúc giục sống hay là
chết?, quyết xử lý đúng đắn và triệt để hiểm họa này, lấy đó làm đà tiến hành
các bước đi làm sạch dần hệ thống chính trị, mở ra ra công cuộc hòa bình cải
cách đổi đời đất nước.
Cả nước đứng trước sự thật: Đánh giá đúng
và đủ những nguyên nhân hiểm họa cá chết biển miền Trung là việc rất khó, vượt
tầm hệ thống chính trị và bộ máy công quyền hiện tại; việc đề ra các biện pháp
đúng đắn để khắc phục càng khó hơn. Song đây là con đường sống duy nhất.
Làm thế nào bây giờ?
Con đường sống duy nhất chỉ có thể được
khai phá bằng phương thức duy nhất: Công khai minh bạch dựa hẳn vào nhân dân,
vào trí thức của đất nước, tận dụng sự chi viện của trí thức thế giới, không
tránh né trước bất kỳ sự thật nào, quyết tìm ra đúng và đủ các nguyên nhân của
hiểm họa đang xảy ra ở biển miền Trung, đề ra được những biện pháp và bước đi khắc
phục thích hợp, phát huy sức mạnh cả nước thực hiện; nhân dịp này rà xoát lại
tất cả để làm lành mạnh nền kinh tế đất nước, xốc lại quốc gia, mở đường cho
cải cách chính trị không thể tránh né.
Xem xét trên nhiều phương diện, phương
thức duy nhất này đặt ra những đòi hỏi mang tính lột xác đổi đời của hệ thống
chính trị. Với nghĩa này, hiểm họa cá chết biển miền Trung đang xảy ra thách
thức trực tiếp Đảng Công Sản Việt Nam. Tổng bí thư nên suy nghĩ về thách thức
này, làm đúng, làm hết trách nhiệm của mình, và nêu ra trong toàn Đảng vấn đề
sống còn này./.
Nguyễn Trung
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét